خانه » مقالات » انواع سازه های گلخانه ای در ایران و جهان

انواع سازه های گلخانه ای در ایران و جهان

بررسی انواع سازه گلخانه‌های صنعتی

در این مقاله به بررسی انواع سازه های گلخانه ای که در ایران قابلیت اجرا دارند می‌پردازیم و از تشریح گلخانه های چوبی سنتی که جایی در صنعت گلخانه ندارند، پرهیز می‌کنیم. در ادامه به چگونگی و هزینه ساخت گلخانه می‌پردازیم. قبل از اینکه به بررسی انواع سازه های گلخانه بپردازیم، باید به این نکته دقت داشته باشیم که گلخانه یک واحد تولیدی و تجاري، علمی و صنعتی است و نباید به چشم یک واحد کشاورزی سنتی به آن نگاه کرد. در این بخش از مزایا ومعایب انواع سازه های گلخانه ای مطلع شوید. جهت سرمایه گذاري در هر کار و صنعت تجاري، انجام مطالعات اقتصادي و فنی و داشتن تجارب علمی و فنی برای موفقیت در آن کسب و کار امری اجتناب ناپذیر است و یا اگر تخصص و تجربه و علم در صنعتی نداریم (علی الخصوص صنعت گلخانه) می‌بایست حتما از شرکت های فعال و متخصص کمک گرفت تا اولا ریسک شکست را پایین آورد و ثانیا تولید در واحد سطح را افزایش داد.

مهم ترین مزایای کشت گلخانه ای

تولید در تمام فصول سال و خارج از فصل
کنترل موثر آفات و بیماری ها
محصول کشت شده در گلخانه ۱۰ تا ۱۲ برابر بیشتر از محصول کشت شده در فضای آزاد ارتفاع دارد که موجب افزایش تولید محصول در واحد سطح می شود
نیاز آبی کمتر و قابل کنترل تر
امکان مقاوم کردن گیاهان حاصل از کشت بافت
تولید اقتصادی و با صرفه
امکان اجرای کشت های بدون خاک (هایدروپونیک)

در این مقاله قصد داریم رایج ترین و پرکاربرد ترین انواع سازه های گلخانه صنعتی و تجاری که به نوعی در دسته بندی گلخانه ها بر اساس نوع پوشش جای می‌گیرند را شرح دهیم. حال که با اهمیت جایگاه گلخانه و تخصصی بودن آن همانند سایر صنایع و حتی بیشتر، پی بردیم، به بررسی انواع سازه های گلخانه می‌پردازیم. انواع سازه های گلخانه به طور کلی به چند روش دسته بندی می‌شوند:

با توجه به کاربرد آنها
با توجه به شکل و ساختار ظاهریشان
بر اساس نوع پوشش
بر اساس نوع تولید

انواع سازه های گلخانه های پرکاربرد ایران

1- گلخانه های اسپانیایی

2- گلخانه های شیشه ای

3- گلخانه های ایرانی

4- گلخانه های تونلی

1- گلخانه های اسپانیایی و طرح اسپانیایی

این سازه ها با توجه به قطعات و پروفیل ها و… به کاربرده شده در سازه گلخانه، به دو دسته گلخانه های اسپانیایی و طرح اسپانیایی دسته بندی می شوند که قابلیت اجرا با پوشش هایی همچون پلاستیک، پلی کربنات و ورق های فلزی و … را دارند. در انتخاب گلخانه های اسپانیایی باید به این نکته دقت داشت که این گلخانه ها از تنوع بالایی برخوردارند.

در پی این موضوع نباید صرفا با نام گلخانه اسپانیایی و گلخانه طرح اسپانیایی و بدون توجه به مشخصات فنی آن، انتخاب و خرید صورت گیرد. شرکت مزرعه بکر در نظر دارد با دسته بندی و توضیحی هر چند مختصر، سبک ها و طرح هایی از گلخانه های اسپانیایی، گامی در جهت شفاف سازی این بخش از صنعت گلخانه بردارد تا مشتریان با اطلاعات کامل و با آگاهی سازه مورد نظر خود را انتخاب و خرید نمایند.

در انتخاب گلخانه های اسپانیایی باید به این نکته دقت داشت که این گلخانه ها از تنوع بالایی برخوردارند و نباید صرفا با نام گلخانه اسپانیایی و گلخانه طرح اسپانیایی و بدون توجه به مشخصات فنی آن، انتخاب و خرید صورت گیرد. شرکت مزرعه بکر در نظر دارد با دسته بندی و توضیحی هر چند مختصر، سبک ها و طرح هایی از گلخانه های اسپانیایی، گامی در جهت شفاف سازی این بخش از صنعت گلخانه بردارد تا مشتریان با اطلاعات کامل و با آگاهی سازه مورد نظر خود را انتخاب و خرید نمایند.

اسکلت این سازه ها (گلخانه اسپانیایی و گلخانه طرح اسپانیایی) همانند اکثر سازه‌های تولیدی شرکت مزرعه بکر، مولتی اسپن و پرتابل (به طور کامل با استفاده از پیچ و مهره ها مونتاژ می شوند) میباشند که با حدود 20 بافت و شبکه متفاوت در دستک ها، متصل و یا جدا بودن کمان‌ها، حمایت کننده های کمان و سایر قطعات، به دو حالت گاتیک و سیرکولار طراحی شده اند. ارتفاع آنها حداقل 6 متر و نسبت به سایر گلخانه ها از استحکام و کارایی بیشتری برخوردارند. در شکل زیر نمونه از از تفاوت گلخانه اسپانیایی و گلخانه طرح اسپانیایی را به نمایش گذاشته ایم، و در صفحات مربوط به هر سازه توضیحات تکمیلی داده شده است.

طراحی و محاسبه سازه گلخانه اسپانیایی

انتخاب هر سبکی از گلخانه‌های اسپانیایی و یا گلخانه طرح اسپانیایی مستلزم بررسی شرایط جوی و توپوگرافی و نوع خاک و… منطقه مورد نظر می‌باشد. اسکلت گلخانه های اسپانیایی و گلخانه طرح اسپانیا در شرکت مزرعه بکر با توجه به توپوگرافی و اقلیم و نوع خاک هر منطقه و برابر استانداردهای 76UNE -92/208 ،284CEN/TC و 57NFU-063 و آیین نامه های ایران و NGMA آمریکا و ECMC (اتحادیه اروپائی سازه های فلزی) با بهترین و مقاومترین مصالح و توسط نرم‌افزار طراحی شده و میشوند و اقتصادی ترین سازه را به شما پیشنهاد می‌دهد. سازه گلخانه‌های اسپانیایی در طراحی های مختلف تا 90 کیلوگرم در متر مربع بار برف و 130 کیلومتربرثانیه سرعت باد (مشروط به بسته بودن دریچه ها) و 25 کیلوگرم در متر مربع بار محصول مقاوم می‌باشند.

برخی از مزایای گلخانه اسپانیایی و گلخانه طرح اسپانیایی

-حذف قطرات ناشی از تقطیر رطوبت داخل گلخانه (گاتیک بودن و عدم سیم کشی)

-استفاده بهینه از نور خورشید

-تهویه بسیار مناسب

-استحکام و زیبایی

-کنترل اقلیم راحت تر( حجم هوای بیشتر کمک می‌کند تا کاهش و افزایش دما کندتر صورت گیرد و تنش کمتری به گیاه وارد شود)

-کم کردن سطح برف نشین سازه در سرتاج و امکان تبدیل گلخانه به چند واحد مجزا جهت کشت های مختلف

-قابلیت اجرا دریچه در سرتاج جهت تهویه بهتر و هم چنین در دیواره های جانبی

-مناسب برای هر دو اقلیم های سرد و گرم

-و همچنین قیمت تمام شده بسیار مناسبتر از نمونه های وارداتی

2- گلخانه های شیشه ای

گلخانه شیشه ای از پر هزینه ترین گلخانه های صنعتی محسوب می‌شوند، در عین حال از مقاومترین آنها نیز می‌باشند.

-یکپارچه، با قابلیت بالاي عبور نور و حرارت (این دو خصوصیت را هم می توان از محاسن و هم از معایب گلخانه هایی با پوشش شیشه برشمرد)

-طول عمر بالا

-قابلیت نصب انواع تجهیزات

-در مناطق سردسیر و کم نور داراي کارایی بالایی می باشند.

شیشه های این گلخانه ها در شرکت مزرعه بکر به صورت ساده، سکوریت، تک جداره، دو جداره و پراكنشي عرضه و به انتخاب مشتری، جایگذاری و اجرا می‌شوند (شیشه مورد استفاده در گلخانه ها از نوع حرارتی (Tempered glass) به دلیل استحکام بالاتر می‌باشد) که این شیشه ها با نوارهای epdm و یا با چسب های مخصوص، آبندی می‌شوند.

گلخانه شیشه ای به چند صورت VENLO ،WIDE SPAN، و Gear saw قابل تولید و اجرا هستند.

– مقاوم در برابر بادهای شدید و بارش برف می‌باشد.

– ابعاد استاندارد این نوع سازه های گلخانه 8 متر می‌باشد.

– ارتفاع آنها تا زیر ناودان 4 متر، 4.5 متر و 5.5 متر می‌باشد.

– ارتفاع نهایی سازه (ارتفاع سرتاج) نیز 5.50 متر، 6 متر و 6.30 متر است.

3- سازه گلخانه های ایرانی

تیپ C
تیپ B
تیپ A

گلخانه های ایرانی تیپ C گاتیک و سیرکولار

گلخانه های ایرانی تیپ C دارای چهار نوع شبکه بندی در دستک ها و پل ها می‌باشند: ساده، ساده دستک دار، پیشرفته و پیشرفته دستک دار. سازه گلخانه ایرانی تیپ C در دو سبک گاتیک و سیرکولار با اسکلت مولتی اسپن و پرتابل از سایر گلخانه های ایرانی، مقاومتر و با ارتفاع بلندتر و تهویه بهتری طراحی شده است که با عرض های 8 و 8/5 و 9 و ارتفاع 6 متر قابلیت تولید و اجرا دارد. اسکلت این گلخانه‌ها از مقاومت مناسبی برخوردارند البته میزان آن کمتر از حالتیست که متناسب منطقه و توسط نرم‌افزار محاسبه و طراحی می‌شود، این مقاومت نسبت به بار باد و برف، مانند اکثر گلخانه‌های کشور بدون محاسبه نسبت به منطقه طراحی می‌شوند، که این امر موجب قیمت مناسب تر و البته وابستگی مقاومت سازه گلخانه به میزان گرمایش و… فضای گلخانه می‌شود.

لازم به ذکر است که شرکت مزرعه بکر سازه‌های گلخانه های ایرانی را نیز بر اساس استانداردها و آیین‌نامه‌های آمریکا و اتحادیه اروپایی سازه ها طراحی می‌کند.

مقاومت این سازه‌ها نسبت به باد 90 کیلومتر و نسبت به برف و تجهیزات و بار محصول تا 40 kg/m3 است.

محاسبات بر اساس آیین نامه ها و استاندارد های NGMA آمریکا و اتحادیه اروپایی سازه ها می‌باشد.

پوشش سقف از جنس پلی اتیلن با 5و8و10 درصد UV و افزودنیهایی از قبیل IR و LD وEVA و … می‌باشد.

دیواره‌های جانبی بنا به شرایط منطقه تا 100 سانت دیوار بتنی و در ادامه با پلی‌کربنات طراحی می‌شوند.

دارای اتاقک انتظار و سیم کشی زیر پوشش سقف و درب تراکتور رو کرکره ای برقی می‌باشد و امکان تبدیل به چند واحد مجزا را جهت کشت های مختلف داراست و به علت ارتفاع مناسب عموماً جهت هر دو روش کشت خاکی و هیدروپونیک مورد استفاده قرار می‌گیرد. در تیپ C گلخانه های ایرانی ستون ها از جنس پروفیل گالوانیزه گرم 80*80 به فاصله 3 متر از یکدیگر و ارتفاع 4 متر می‌باشند. و قطر کمان ها 50 میلی متر، ناودان ها از نوع ورق های گالوانیزه گرم به ضخامت 2 میلیمتر با 5 خم، سرستون(به نوعی می‌توان گفت مهم ترین اتصال در سازه گلخانه می‌باشد) از ورق گالوانیزه به ضخامت 3 میلی متر طراحی و تولید می‌شوند.

دریچه های سقف این سازه ها حدود 15 – 20 درصد سقف و از نوع لوله گالوانیزه گرم 32 با راک و پینیون و گیربکس دستی و برقی می‌باشند که انتقال نیرو از موتور گیربکس به پینیون ها توسط لوله گالوانیزه گرم 32 صورت می گیرد و دریچه های جانبی نیز در دو مدل رویل آپ (دستی و برقی ) و یا با راک و پینیون، اجرا می‌شود. گلخانه های ایرانی دارای قابلیت نصب پوشش پلاستیک در دیواره ها را نیز دارند. دارای اتاقک انتظار و سیم کشی زیر پوشش سقف و درب تراکتور رو کرکره ای برقی می‌باشد. امکان تبدیل به چند واحد مجزا را جهت کشت های مختلف داراست. به علت ارتفاع مناسب عموماً جهت هر دو روش کشت خاکی و هیدروپونیک مورد استفاده قرار می‌گیرد.

گلخانه ایرانی تیپ B سیرکولار

گلخانه ایرانی تیپ B دارای چهار نوع شبکه بندی در دستک ها و پل ها می‌باشند: ساده، ساده دستک دار، پیشرفته و پیشرفته دستک دار با اسکلت سیرکولار (قوس کمان حدودا نیم دایره)، مولتی اسپن (به صورت چند دهانه ای) و پرتابل، که با عرض های 8 و 8/5 و 9 و ارتفاع 5 متر قابلیت تولید و اجرا دارد.

مقاومت سازه‌ها نسبت به باد تا 70 کیلومتر و نسبت به بارهای زنده تا 30 kg/m2 است .

مقاومت این سازه‌ها مشروت به روشن بودن سیستم حرارتی و بسته بودن دریچه هاست.

در تیپ C گلخانه های ایرانی ستون ها از جنس پروفیل گالوانیزه گرم 70*70 و 60*60 به فاصله 3 متر از یکدیگر و ارتفاع 4 متر، قطر کمان ها 50 میلیمتر، ناودانها از نوع ورق های گالوانیزه گرم به ضخامت 2 میلیمتر با 4 خم، سرستون(به نوعی می توان گفت مهم ترین اتصال در سازه گلخانه می‌باشد) از ورق گالوانیزه به ضخامت 3 و 2/5 میلیمتر طراحی و تولید می‌شوند. دریچه های سقف این سازه ها حدود 15 – 20 درصد سقف و از نوع لوله گالوانیزه گرم 32 با راک و پینیون و گیربکس دستی و برقی می‌باشند که انتقال نیرو از موتور گیربکس به پینیون ها توسط لوله گالوانیزه گرم 32 صورت می‌گیرد و دریچه های جانبی نیز در دو مدل رویل آپ (دستی و برقی) و یا با راک و پینیون، اجرا می‌شود. عموما جهت کشت های خاکی توصیه می‌گردد. پوشش سقف از جنس پلی اتیلن با 5و8و10 درصد UV و افزودنی هایی از قبیل IR و LD وEVA و … می‌باشد. دیواره‌های جانبی بنا به شرایط منطقه تا 70 سانت دیوار بتنی و در ادامه با پلی‌کربنات طراحی می‌شوند. قابلیت نصب پوشش پلاستیک در دیواره‌ها را نیز دارد.

گلخانه ایرانی تیپ A سیرکولار

گلخانه ایرانی تیپ A دارای چهار نوع شبکه بندی در دستک ها و پل ها می‌باشند: ساده، ساده دستک دار، پیشرفته و پیشرفته دستک دار با اسکلت سیرکولار (قوس کمان حدودا نیم دایره)، مولتی اسپن (به صورت چند دهانه ای) و پرتابل، که با عرض های 8 و 8/5 و 9 و ارتفاع 4/80 متر قابلیت تولید و اجرا دارد. این گلخانه ها از مقاومت کمتری نسبت به سایر گلخانه های صنعتی هستند.

مقاومت سازه‌ها نسبت به باد تا 70 کیلومتر و نسبت به بارهای زنده تا 25 kg/m2 است.

مقاومت این سازه‌ها مشروط به روشن بودن سیستم حرارتی و بسته بودن دریچه هاست.

در تیپ A گلخانه های ایرانی ستونها از جنس لوله گالوانیزه گرم به فاصله 3 متر از یکدیگر و ارتفاع 3 متر، قطر کمانها 50 میلیمتر، ناودان ها از نوع ورق های گالوانیزه گرم به ضخامت 2 میلیمتر با 4 خم، سرستون از ورق گالوانیزه به ضخامت 3 و 2/5 میلیمتر طراحی و تولید می‌شوند. دریچه های سقف این سازه ها حدود 15 – 20 درصد سقف و از نوع لوله گالوانیزه گرم 32 با راک و پینیون و گیربکس دستی و برقی میباشند که انتقال نیرو از موتور گیربکس به پینیون ها توسط لوله گالوانیزه گرم 32 صورت می‌گیرد و دریچه های جانبی نیز با مدل رویل آپ (دستی و برقی ) اجرا می‌شود. عموما جهت کشت های خاکی توصیه می‌گردد.

پوشش سقف از جنس پلی اتیلن با 5و8و10 درصد UV و افزودنیهایی از قبیل IR و LD وEVA و … می‌باشد.

دیواره‌های جانبی بنا به شرایط منطقه تا 70 سانت دیوار بتنی و در ادامه با پلی‌کربنات طراحی می‌شوند.

قابلیت نصب پوشش پلاستیک در دیواره‌ها را نیز دارد.

4- سازه گلخانه‌ تونلی (کوانست)

از دیگر انواع سازه های گلخانه می توان به گلخانه تونلی اشاره کرد این سازه ها در ابعاد تقریبی 6 الی 12 متر در عرض و 2 الی 4 در ارتفاع، بنا به محصول مورد نظر، اقلیم و توپوگرافی منطقه و… طراحی می‌گردد. گلخانه‌های تونلی بیشتر برای کشت آلوءورا، گل های آپارتمانی و فصلی و دائمی، گیاهان دارویی و از این قبیل، استفاده می‌گردند ولی با توجه به قیمت تمام شده پایین این سازه ها، صیفی جات با کشت خاکی نیز (البته با ارتفاع مناسب) کشت می‌گردد.

گلخانه تونلی به دلیل کوچک تر بودن ابعاد گلخانه نسبت به سایر گلخانه‌ها سریع تر گرم می‌شود و مصرف سوخت کمتری دارد و همچنین با تهویه سریع تر انجام می‌شود. از انواع سازه های گلخانه های تونلی می‌توان به: کوآنست، کوآنست پایه دار، تونلی پیوسته، قوس گاتیک، گاتیک پایه‌دار و کوانست طرح چین، اشاره کرد. در این سازه‌ها جنس، ضخامت لوله‌های به کار برده شده، طراحی و نوع شبکه دستک و پل‌ها در طراحی ها مورد توجه قرار می‌گیرند.

شرکت مزرعه بکر با توجه به هدف، سلایق، نوع محصول انتخابی و شرایط جوی منطقه، سازه ای مناسب را طراحی و معرفی می نماید که این امر سهولت و کیفیت در کشت، قیمت مناسب با کیفیت مناسب، سازگاری تجهیزات مورد نیاز با سازه و … و همچنین آسایش و آرامشی نسبی را نیز در هنگام شرایط بد جوی به‌دنبال خواهد داشت.

با کلیک کردن روی هر سبکی از سازه های تونلی می‌توانید اطلاعات جامع تری در مورد این سازه ها کسب نمایید: