سیستم فن و پد گلخانه
سیستم فن و پد گلخانه جزء دسته سیستم های سرمایش تبخیری (Evaporative Cooling System) است. عملکرد آن بدین صورت است که با مکش فن اگزاست، ذرات آب از روی پدهای سلولزی نصب شده در سمت دیگر گلخانه به هوا وارد میشوند و این ذرات جهت بخار شدن گرمای محیط را جذب می کنند و در نتیجه مسیر حرکت هوای خود را خنک می کنند.
مزیت اصلی این سیستم نسبت به سیستم فوگر و فن این است که در فوگر حتما باید از آب با EC و TDS پایین استفاده شود ولی در پد با رعایت دور ریز 2 لی 3 درصد آب مصرفی در طی کار کردن پد میتوان از آب با کیفیت پایین استفاده کرد.
این سیستم خنک کننده گلخانه از فنهای تخلیه هوا، پدهای سلولزی، مخازن ذخیره و سیر کوله آب، پمپها، لوله های انتقال آب و فیلترها، تجهیزات تخلیه و برگشت آب و قابهای بالا و پایین پدهای سلولزی (گالوانیزه یا آلومینیوم)، تشکیل شده است. ساختار و فرمولاسیون پدها باعث میگردد که علیرغم مزایای فراوان، امکان ساخت آن در بسیاری از کشورها وجود نداشته باشد. امروزه بدلیل تکنولوژی خاص تولید این محصول، فقط شرکت های محدودی به تولید با کیفیت آن اشتغال دارند.
لذا انتخاب و استفاده از پدهای سلولزی نیازمند دانش و تجربه کافی میباشد. استفاده از پدهای سلولزی که صرفا از نظر ظاهر به نمونه های اصلی شباهت دارند نه تنها گلخانهدار را از مزایای آن بی بهره مینماید، بلکه هزینه گزافی را نیز به کارفرما تحمیل مینماید. و همچنین تنوع در فن های تخلیه هوا و ظرفیتهای آنها موجب شده تا طراحی سیستم فن و پد، نقش بسازی در کنترل دما و همچنین مدیریت هزینه ایفا نماید.
طراحی و محاسبه سیستم فن و پد گلخانه در شرکت مزرعه بکر
در طراحی این سیستم ابتدا میبایست از کارایی داشتن این سیستم با توجه به رطوبت و دمای منطقه اطمینان حاصل کرد. زیرا این سیستم درشرایط رطوبت بالا کمترین بازدهی رادارد و موثرترین روش سرمایشی در مناطق گرم و خشک میباشد. البته درمناطق شمالی ایران در بهار و پاییز رطوبت هوا کمتر از میزان حداکثر سالانه میباشد و همچنین در تابستان در ساعات گرم روز به علت ظرفیت رطوبتی بیشتر هوای گرم درصد رطوبت مقداری پایین میآید و امکان استفاده محدود از این سیستم خنک کننده میباشد.
برخی از پارامترهایی که در محاسبه مقدار هوای اگزاست شده و همچنین تعداد فن و پد و … ، طراحان شرکت مزرعه بکر در نظر میگیرند، عبارتند از:
1- شدت نور
2- ضخامت پد مورد نیاز
3-ارتفاع از سطح دریا
4- محاسبه دبی و فشار آب ورودی و نحوه توزیع آب
5- محاسبه مخازن آب
6- اختلاف دمای ابتدا و انتها
7- نحوه نصب و اسقرار فن در گلخانه
8 -فاصله صلب (پد ) از فن
البته طراحی یک سیستم اصولی و کاربردی فن و پد با قیمت مناسب، به همینجا ختم نمیشود، تنظیم وکاهش شدت تابش نور آفتاب توسط پرده سایبان، علاوه بر ایجاد شرایط رشد مناسب گیاه باعث کارایی حداکثر سیستم خنک کننده و جلوگیری از افزایش دما در فاصله بین پد و فن خواهد شد. در گلخانه هایی که فاصله فن و پد در آنها مابین 30 تا 60 متراست بازدهی بهتری دارد و طول های دیگر علاوه بر بالا بردن هزینه ممکن است اجرای صحیح سیستم را ناممکن کند که در این حالت سیتم فن و فوگر گزینه مناسب تری است.
نکتهی دیگری که میبایست دقت داشت، اینکه در گلخانه هایی مانند گلخانه های خیار وگوجه که ردیف های کشت تشکیل دیواره میدهند پد و فن باید در ابتدا و انتهای ردیف های کشت نصب شوند در غیر این حالت ردیفهای کشت مانع حرکت هوای سیستم میشوند و در غیر این صورت محاسبات تغییر خواهد کرد. و همچنین در دو گلخانه مجاور نباید پد گلخانه را روبروی فن گلخانه دیگر قرار داد. در غیر اینصورت دو گلخانه باید 15 متراز یکدیگر فاصله داشته باشند. در حالتی که فن دو گلخانه مجاور روبروی هم قرار می گیرند فنها باید نسبت به هم جابجا نصب شوند.